Adam Smith - ojciec ekonomii

Adam Smith - szkocki myśliciel i filozof, autor Badań nad naturą i przyczynami bogactwa narodów (1776), które były jedną z pierwszych prób usystematyzowania wiedzy na temat historii rozwoju przemysłu i handlu w Europie. Dokonania Smitha były podstawą do wyodrębnienia przez Davida Ricarda ekonomii jako osobnej dziedziny nauki. Jego prace są jednymi z najbardziej znanych i cenionych opracowań na temat gospodarki rynkowej, kapitalizmu i liberalizmu. Smith był myślicielem o wszechstronnych zainteresowaniach i należał do najbardziej wykształconych Brytyjczyków XVIII wieku[potrzebny przypis]. Przez trzynaście lat wykładał na University of Glasgow przedmiot „filozofia moralna” (ang. moral philosophy). Adam Smith publikował prace z filozofii moralnej, czyli teorii ludzkiego działania w ramach społeczeństwa, a także eseje z historii literatury, historii nauki, retoryki, estetyki i krytyki literackiej. Chcesz wiedzieć więcej? Kliknij tutaj

Dzieciństwo - Adam Smith urodził się jako syn Margaret Douglas w Kirkcaldy w Fife w Szkocji. Jego ojciec, również Adam, pracował jako prawnik i urzędnik służby cywilnej. Zanim poślubił Margaret był wdowcem. Ślub wzięli w 1720 roku. Zmarł dwa miesiące przed urodzinami syna. Mimo że dokładna data urodzenia Smitha jest nieznana, jego chrzest został zarejestrowany 16 czerwca 1723 w Kirkcaldy. Znane jest zaledwie kilka wydarzeń z wczesnego dzieciństwa Smitha, niemniej jednak szkocki dziennikarz i biograf Smitha John Rae zanotował, że Adam został porwany przez Cyganów w wieku czterech lat i został zwolniony, gdy mieszkańcy ruszyli, aby go ratować. Smith był blisko związany z matką, która prawdopodobnie zachęcała go do kontynuowania kariery naukowej. Uczęszczał do Szkoły Kirkcaldy Burgh – określonej przez Rae jako „jedną z najlepszych szkół średnich w Szkocji w tamtym okresie” Podczas pobytu w latach 1729–1737 Smith uczył się łaciny, matematyki, historii i literatury.

Edukacja - W wieku czternastu lat Smith został przyjęty na Uniwersytet w Glasgow. Pobierał nauki z filozofii moralnej pod kierunkiem Francisa Hutchesona. W Glasgow Smith rozwijał swoje zamiłowanie do wolności, rozumu i wolności słowa. W 1740 roku został nagrodzony stypendium Snella i otrzymał zgodę, na kontynuowanie edukacji na Balliol College w Oksfordzie. Jego zdaniem poziom nauczania w Glasgow był o wiele wyższy, niż ten w Oxfordzie, który określał jako intelektualnie spowalniający. W II rozdziale V księgi Bogactwa narodów, Smith napisał: „Na Uniwersytecie w Oxfordzie, większa część profesorów, przez wiele lat, w ogóle zrezygnowała nawet z pozorów nauczania”. Znany jest przypadek ukarania Smitha za czytanie Traktatu o naturze ludzkiej Davida Hume’a. Książka została skonfiskowana. Według Williama Roberta Scotta, „Oxford czasu [Smitha] przyczynił się niewiele, jeśli w jakiekolwiek sposób, do tego co miało być w przyszłości dorobkiem jego życia”[8]. Jednak mimo wszystko Smith, przy okazji pobytu w Oxfordzie, zdołał nauczyć się kilku przedmiotów poprzez czytanie książek zgromadzonych na półkach olbrzymiej biblioteki uniwersyteckiej. Jak wynika z listów, kiedy nie uczył się na własną rękę, jego czas w Oksfordzie nie należał do najszczęśliwszych. Pod koniec pobytu zaczął cierpieć na drgawki, prawdopodobnie objawy załamania nerwowego. Opuścił uniwersytet w 1746 roku, a jego pobyt tam zakończył się przed wygaśnięciem stypendium. W V księdze Bogactwa narodów Smith komentuje niską jakość nauczania i skromną aktywność intelektualną na uniwersytetach angielskich w porównaniu z ich odpowiednikami w Szkocji. Przypisuje to zarówno wysokości dotacji dla wydziałów w Oxfordzie i Cambridge, które wypłacały pensję profesorom, niezależnie od ich zdolności do przyciągania studentów, jak również sytuacji, w której wielu wybitnych intelektualistów (ludzi pióra) wiodła komfortowe życie jako ministrowie Kościoła Anglii.